7 Loại Hình Nghỉ Ngơi & 3 Từ Khoá Tạo Nên Nhịp Sống Thư Thái Của Nam Phương

Bạn đã từng nghe nói về “burnout culture” (“văn hoá kiệt sức”) chưa? Khái niệm nghe rất kỳ cục với một số thế hệ về trước đã trở thành một hiện tượng xã hội hoặc trửo thành ‘văn hoá’ trong một số tổ chức. Trong đó làm việc quá sức được đề cao như nỗ lực cần thiết để đạt được thành công hay đóng góp cho mục tiêu chung. Trong khi nghỉ ngơi & thời gian dành cho cá nhân bị xem nhẹ hoặc thậm chí kỳ thị. 

Như lời một người bạn làm ở khu vực Thung lũng Silicon (Hoa Kỳ) của mình kể lại: “Ở đây, mọi người hay nói câu ‘Ngủ chỉ dành cho kẻ yếu’ " (!?). Lúc bạn ấy kể câu này, cũng là thời điểm bạn đang trải qua một đợt trầm cảm nặng đến mức phải nghĩ đến việc viết di chúc khi chưa đến tuổi 40, “để đề phòng nếu lỡ mình chịu không nổi và ‘đăng xuất’ thì số tiền sẽ trở nên hữu ích nhất.”

Còn nếu bạn hiểu ngay được cụm từ trên mà không cần giải thích dài dòng hay đưa ra ví dụ, thì mình đoán có thể bạn đã từng trải qua một hoặc nhiều lần kiệt sức. Thế nhưng, bạn có bao giờ thắc mắc vì sao ngay cả sau khi đã dành thời gian nghỉ ngơi, có thể bạn vẫn cảm thấy rất chán chường mệt mỏi chưa?

Nhiều người trong chúng ta nhầm tưởng rằng "nghỉ ngơi" đồng nghĩa với việc ngủ hay nằm dài ra ghế xem netflix và ăn bất cứ thứ gì mình thèm. Nhưng sự thật là bạn có thể ngủ đủ 7-8 tiếng mỗi ngày mà vẫn cảm thấy mệt mỏi, kiệt sức. Vì giấc ngủ chỉ là một phần trong tổng thể các loại "nghỉ ngơi" mà thân-tâm -trí của bạn đang thực sự cần.

Thậm chí, nếu chọn sai loại hình nghỉ ngơi, bạn sẽ còn làm mình mệt hơn cả khi không nghỉ. Ví dụ kinh điển nè:

-Luyện phim thâu đêm để rồi mất ngủ và phờ phạc khi đến sáng

-Tổ chức đi du lịch xa cho cả gia đình để rồi nhận ra mình đang nhảy từ loại ‘công việc” này “sang “công việc” khác

-Ngồi cafe rảnh rang xem MXH, thế rồi thấy tâm trí trở nên náo loạn hơn trước

…

Nếu bạn bảo “ok ok, mình biết rồi. Giờ phải làm sao mới được?” thì dưới đây là 7 loại hình nghỉ ngơi (Phương viết lại theo hướng dẫn của BS Saundra Dalton-Smith) mà bạn có thể tham khảo. Không phải là danh sách bạn phải hoàn thành đủ 7 đề mục, nhưng là danh sách để bạn rà soát xem loại nào là loại mình thật sự đang cần. Sau đó, bạn có thể lên chiến lược nghỉ ngơi hợp lý hơn, không chỉ để phục hồi năng lượng  mà còn để sống một cuộc đời mà bạn thấy có ý nghĩa thực sự.

1. Nghỉ ngơi thể chất (Physical rest)

• Là gì: Bao gồm cả nghỉ ngơi thụ động (ngủ, nằm thư giãn) và chủ động (thiền động, yoga nhẹ nhàng, massage, trị liệu cơ thể...).

• Dành cho bạn khi: Cơ thể đau nhức, hay bị co rút, thiếu linh hoạt, cảm giác kiệt sức dù ngủ đủ.

• Gợi ý: Thư giãn sâu với yoga nidra, yoga phục hồi, nằm Savasana 5 phút mỗi ngày, nghỉ trưa ngắn 20 phút với hướng dẫn, chuyển động tự do để giải phóng ứ đọng năng lượng.

2. Nghỉ ngơi tinh thần (Mental rest)

• Là gì: Thoát khỏi vòng xoay của những suy nghĩ lặp đi lặp lại, lo âu, liên tục đa nhiệm, hay có xu hướng suy nghĩ quá mức .

• Dành cho bạn khi: Cảm thấy đầu óc như mớ bòng bong, hay quên, mất tập trung dù cố gắng tỉnh táo, phụ thuộc cà phê/trà/thuốc để giữ mình tỉnh táo hàng ngày

• Gợi ý: Viết “brain dump” 5p vào đầu ngày hoặc trước khi đi ngủ, thiền chánh niệm 5-10 phút giữa giờ làm việc, để điện thoại xa khỏi giường ngủ.

3. Nghỉ ngơi cảm xúc (Emotional rest)

• Là gì: Không phải lúc nào cũng phải gồng lên tỏ ra ổn – mà là được là chính mình, không cần mang "mặt nạ”, thể hiện hình ảnh hoàn hảo, hay cố gắng làm hài lòng mọi người trong mọi lúc.

• Dành cho bạn khi: Luôn phải làm người lắng nghe, người gánh vác, người truyền cảm hứng. Bên ngoài ổn nhưng trong lòng thường cảm thấy mệt mỏi, trống rỗng.

• Gợi ý: Trò chuyện chân thật với người khiến bạn thấy an toàn; viết nhật ký; khóc nếu cần

4. Nghỉ ngơi xã hội (Social rest)

• Là gì: Giảm bớt tương tác với những mối quan hệ mà bạn cảm thấy như thể bị "hút năng lượng" (bao gồm cả trên mạng xã hội), thay vào đó là dành thời gian cho những kết nối mà bạn cảm thấy an toàn, được nâng đỡ hay thực sự tương trợ nhau.

• Dành cho bạn khi: Mỗi cuộc gặp là một cuộc “gồng”, cảm thấy mệt mỏi vì phải làm hài lòng người khác.

• Gợi ý: thanh lọc lại các mối quan hệ; tìm về với "nhóm an toàn” / "bộ lạc riêng" – những người cùng tần số. Cho phép mình nói Không với 1 số yêu cầu quá mức, hay trì hoãn bớt xu hướng trả lời tin nhắn ngay lập tức kể cả với những yêu cầu không có tính cấp bách.

5. Nghỉ ngơi sáng tạo (Creative rest)

• Là gì: Tiếp xúc với những điều truyền cảm hứng để nuôi dưỡng óc sáng tạo – thiên nhiên, nghệ thuật, cái đẹp.

• Dành cho bạn khi: Công việc đòi hỏi phải sáng tạo liên tục, nhưng không còn thấy hứng thú hay ý tưởng.

• Gợi ý: Đi dạo trong rừng/thiên nhiên nơi gần bạn, tham gia lớp vẽ/nhảy/nghệ thuật bạn thích, bật một bản nhạc không lời và để trí tưởng tượng bay xa.

6. Nghỉ ngơi giác quan (Sensory rest)

• Là gì: Giảm tải các kích thích từ âm thanh, ánh sáng, màn hình điện thoại/máy tính.

• Dành cho bạn khi: Cảm thấy “chóng mặt” với tin tức, email, thông báo... Cơ thể căng như dây đàn dù không có việc gì lớn.

• Gợi ý: Thải độc điện tử. Tắt thông báo điện thoại, dành ít phút mỗi ngày ở không gian yên tĩnh không thiết bị, tắm rừng , chạm vào thiên nhiên mỗi ngày.

7. Nghỉ ngơi tâm linh (Spiritual rest)

• Là gì: Sự kết nối với điều gì đó vượt lên trên bản ngã – cảm giác thuộc về, có mục đích, sống có ý nghĩa.

• Dành cho bạn khi: Mọi thứ có vẻ “ổn”, thậm chí bạn đang thấy mình "thành công" nhưng bạn vẫn thấy trống rỗng, bấp bênh.

• Gợi ý: Thiền định, cầu nguyện, tham gia các cộng đồng, chia sẻ các thực hành tâm linh (không nhất thiết mang tính tôn giáo), thực hành lòng biết ơn.

  
  

Bạn đang thiếu loại nghỉ ngơi nào?

Hãy chậm lại và tự hỏi:

“Cơ thể, tâm trí, và linh hồn mình đang thực sự cần điều gì?”

Đôi khi, điều bạn cần không phải là cố gắng thêm – mà là nghỉ ngơi đúng cách mình cần, để dòng năng lượng được khơi thông.

3 từ khoá tạo nên một nhịp sống thư thái

Từng là một người gồng mình tự làm tất cả mọi thứ nhưng vẫn cảm thấy bao nhiêu cũng không đủ, mình đã phải thấm thía bài học của nghỉ ngơi dài hạn sau 1 số đợt kiệt sức. Tuy vậy, sau những quãng nghỉ khá dài đó mình đã học được cách làm việc & cách sống mới, theo nhịp điệu tự nhiên của riêng mình.  Từ đó, mình cũng hướng dẫn được cho hàng trăm thân chủ biết cách điều chỉnh nhịp sống một cách hợp lý, mà không đòi hỏi họ phải có những thay đổi lớn hay kỳ nghỉ dài tốn kém.

3 từ khoá then chốt tạo nên nhịp sống thư thái của mình là:

1. Nhịp điệu: nghỉ ngơi không yêu cầu không-làm-gì toàn thời gian, mà là sự xen kẽ nhịp nhàng giữa 2 cực động và tĩnh, hoạt động và nghỉ ngơi

2. Chu kỳ: vạn vật trong tự nhiên đều hoạt động theo chu kỳ riêng và bạn cũng vậy. Nếu là phụ nữ, hãy để ý đến những tín hiệu được mách bảo bởi chính chu kỳ kinh nguyệt hàng tháng của bạn.

3. Tức thời: chỉ nghỉ dựa theo lịch của cơ quan hay vài dịp lễ của cả nước là khá máy móc. Hãy cho mình nhịp nghỉ tức thời - tức là hàng ngày, hàng buổi hoặc ngay khi đã thấm mệt và nhận ra bản thân không còn tỉnh táo, cơ bắp căng gồng, đau mỏi. Không có nghĩa phải nghỉ dài, đôi khi chỉ cần 5-7p duỗi mình, hoặc 7-10 hơi thở sâu.

   
   

Bạn có thể tham khảo khoá 7 ngày Trăng non - nơi mình hỗ trợ bạn tạo nên nhịp nghỉ tự nhiên, ngay cả giữa cuộc sống bộn bề nhé.

Thương chúc bạn có thêm dịp nghỉ ngơi, để khi sẵn sàng lại ra khơi ^^