Lưu ý:
Trong bài viết, tôi có chèn nhiều link đến các thông tin mà có thể hữu ích cho các bạn quan tâm. Nhưng bạn nên đọc hết bài rồi quay trở lại link tìm hiểu sau nhé ^^ Tôi hay bị xao nhãng khi đọc các bài viết như vậy mà
Trước khi có $2000, tôi đã học như thế nào?
Tôi là một đứa ham học & đồng thời lười học. Và hai cái “học” đấy có hàm nghĩa khác nhau.
Cái học mà tôi “lười” là cái học ở trường lớp truyền thống. Từ nhỏ đến lớn, tôi càng ngày càng “hư”, lười và trốn học. Mặc dù khi học ĐH, một trong những điều kiện để tôi được duy trì học bổng toàn phần là đi học đầy đủ và phải có điểm khá trở lên, tôi đã từng bị gửi giấy thông báo không đủ tư cách thi do nghỉ học quá quy định, từng bị giám đốc học vụ mắng nhiếc doạ cắt học bổng vì nghỉ học dài ngày không báo trước. Tôi còn nói xấu khá nhiều giáo dục truyền thống.
Cái học mà tôi “ham” là cái học tự thân, chủ yếu do trí tò mò của bản thân. Từ bé tôi đã thích đọc sách báo đến mức cận nặng. Qua báo chí mà tôi biết được 1 cơ hội học bổng trước ĐH (United World College), rồi khăn gói quả mướp đi xin học bổng năm lớp 11. Mặc dù rớt, cuộc gặp gỡ với các bạn giỏi trong khắp cả nước giúp tôi được giới thiệu đến các cơ hội khác, và rồi cơ hội khác, cơ hội khác…Dần dần, từ một đứa trầm tính mắt cận trong lớp, tôi có một thành tích hoạt động dày và đạt học bổng toàn phần của British University Vietnam.
Lên đại học, cứ nghe thấy một khái niệm mới nào là tôi lao vào học:
-(Trốn học ở trường để) Học làm phim, học viết báo, học truyền thông, học trang điểm, học zumba, học yoga, học thiết kế học kinh tế cho dân báo chí, học cách cưa trai và Quẩy (vâng, đấy là tên 1 khoá học hẳn hoi)…
-Vì đậu vào AIESEC (1 tổ chức sinh viên quốc tế), tôi cũng được tiếp cận khá nhiều khái niệm về lãnh đạo, tổ chức, phát triển bền vững, phát triển cá nhân…cộng với đòi hỏi công việc nên phải tự học tự làm và phát triển các kĩ năng mềm: teamwork, thuyết trình, quản lý thời gian…
-Vì sáng lập Diễn đàn tuổi trẻ Tây Nguyên nên tôi học từ chính các bạn đồng sáng lập, các khách mời và thành viên tham gia. Mà một cái ấn tượng sâu đậm nhất cho tôi là việc Xác lập sứ mệnh cuộc đời và Giá trị cốt lõi (Life mission & core values) của bản thân. Nghe có vẻ to tát nhưng điều đó khiến cho tôi sớm có một kim chỉ nam cho bản thân mình trong cái tuổi có quá nhiều hoang mang.
Tôi cùng những bạn sáng lập Diễn đàn tuổi trẻ Tây Nguyên trong một lần đi thác
-Trái với nhiều người tưởng, tôi không rèn luyện nhiều tiếng Anh nhưng vì chăm chỉ apply các chương trình quốc tế (dù tỉ lệ fail là 80-90% chứ chẳng cao), nên cũng có kinh nghiệm giao tiếp với người nước ngoài. Dần dần thì khá lên đến thời điểm này thi IELTS chắc được 7.0-8.0 tuỳ mức độ chăm chỉ ôn thi
-Ngoài ra, có rất nhiều thứ tôi học và bỏ dở do cảm thấy mình không có năng khiếu hoặc động lực, ví dụ tiếng Tây Ban Nha hay đàn guitar.
Với tôi, học trước hết phải vui và tạo cảm hứng.
Thầy dạy của tôi là ai?
Internet, sách vở, giao tiếp cuộc sống và những chuyến đi đều là những thầy dạy tuyệt vời.
Tôi chưa thấy thời đại nào mà việc học trở nên dễ dàng tiếp cận như hiện nay với Internet. Tôi rất thích học online để làm chủ được tiến độ của bản thân và tự đào sâu vào mảng mình thích nên đăng ký kha khá. Khoá ấn tượng nhất là “Learning how to learn” của Coursera. Đúng là chúng ta nên học cách tư duy, cách tiếp thu hiệu quả trước khi học bất cứ cái gì, đúng chứ?
Nếu bạn thích đọc nhưng vẫn chưa đọc và ghi nhận thông tin một cách hiệu quả, hay search từ khoá như “How to read”. Tương tự với các kĩ năng khác – bạn sẽ ngạc nhiên với kết quả tìm kiếm. Hoặc hãy học cách tìm kiếm trên Google.
Tuy nhiên, nếu chỉ ngồi 1 chỗ tìm hiểu thì rất khó xác định lại cái “hiểu” của bản thân. Tôi đã không ngừng săn tìm cơ hôi để đi nhiều chương trình trong nước và quốc tế. Chỉ cần bước ra khỏi lãnh thổ đất nước, bạn đã mở rộng giới hạn “lãnh thổ” của trái tim và khối óc mình.
Nếu bạn băn khoăn về cách săn tìm cơ hội, bạn có thể đọc lại bài hướng dẫn của tôi về vấn đề này. 1 vài thông tin cụ thể đã outdate, nhưng tôi tin bạn đủ thông minh để hiểu ý chính.
Sau khi ra trường, tôi học rất nhiều về Specialty Coffee. Từ 1 khoá barista cơ bản, hiện tại tôi đang học từ A-Z tại trang trại Sơn Pacamara (Đà Lạt)
Tôi chẳng có gì hơn bạn, tất cả những gì tôi có là sự kiên trì và khao khát học hỏi. Thành tích nhỏ sẽ giúp tôi có thêm quyết tâm đạt thành tích lớn. Thành tích lớn giúp tôi có sự tự tin để mặc cả mức lương $2000.
Bạn có thể tham khảo thêm bài Chuyện quả xoài trên Tony Buổi Sáng. Có vẻ các nhân vật $2000 cũng học tùm lum như tôi.
Nhưng có một cái học không phải ai cũng học cho hẳn hoi!
Học để hiểu về bản thân mình là một cái học tiên quyết cho mọi sự học khác.
Suốt thời sinh viên tôi học nhiều và quên đi rất nhiều. Mắc rất nhiều sai lầm. Mà đến tận khi sắp ra trường, tôi mới quyết định rằng việc học của mình sẽ không thực sự đi đến đâu nếu như mình còn mù mờ về bản thân.
Thế là tôi lục ra 1 quyển sổ dày và hàng ngày viết những quan sát, suy nghĩ của mình về chính bản thân mình vào đó. Tôi lục lọi những trang như Live your legend, download các toolkit về việc tìm hiểu đam mê bản thân và thực hành. Tôi nhớ mình đã làm bộ toolkit 27 câu hỏi để tìm ra đam mê bản thân và nhờ trả lời trung thực với bản thân, tôi đã có thêm kha khá hiểu biết sâu về bản thân mình.
Khi đầu óc quá rối rắm, tôi sẽ luôn tìm đến những nơi có thiên nhiên yên tĩnh để được suy nghĩ một mình
Sau 6 tháng liên tục làm vậy, tôi cảm thấy mình đã gắn hẳn 1 kim chỉ nam lên người, vô cùng tự tin và rõ ràng với những cái không khớp với bản thân mình.
Nếu mỗi con người là một cỗ máy, thì cỗ máy của tôi là loại xoàng xoàng thôi, nhưng quan trọng là tôi biết cách điều khiển nó thành thạo hơn mỗi ngày.
Câu chuyện mức lương $2000
Cũng nhờ đi học 1 khoá truyền thông, tôi được các thầy cô để mắt đến và giới thiệu cho 1 anh khách mời làm báo. Anh có một dự án khởi nghiệp và rủ tôi về như một blogger đóng góp bài vở, lấy luôn vài bài viết có sẵn trên blog này về đăng.
Sau đó, anh này lại có một dự án khởi nghiệp khác cũng về mô hình giải trí mới và rủ tôi tham gia. Gì chứ dự án nào tôi cũng hứng thú do ham thích cái mới, chủ động rủ thêm người tham gia và ngày đêm nghiên cứu cách làm nội dung. Tôi tự tuyển dụng đội ngũ, lên quy trình và đào tạo người mới…dù chẳng ai bảo làm. Thế là mức trả của tôi sau mỗi tháng tăng dần lên từ 0đ thành 2 triệu rồi 8 triệu.
Tôi đã như vậy đấy, không thể ngừng dấn thân được
Đang dừng ở mức 8 triệu thì một công ty nước ngoài xuất hiện, thông qua liên lạc của tôi để kết nối với các sếp tôi (tôi đã rải liên lạc của bản thân khắp mọi nơi). Thương lượng không ổn, họ gọi riêng tôi đến một quầy bar để nói chuyện riêng. Lúc đấy, tôi chẳng hiểu ý đồ của họ là gì nên rất đề phòng, chỉ trả lời những câu hỏi rất chung chung và rồi cáo về sớm.
Sau khi về nước, thay vì mua lại công ty khởi nghiệp như dự đoán ban đầu thì họ offer tôi một mức lương khá để về với đội ngũ của họ. Lúc đấy, tôi đã hỏi họ rất nhiều câu hỏi để tranh thủ tìm hiểu dối thủ của công ty mình, rồi tự tin mặc cả mức lương $2500 =)). Tất nhiên họ không đồng ý ngay. Họ nói đây chỉ định trả cho đấy tầm $1000 thôi. Nhưng tôi bảo: Ừm, mình có bằng cấp của UK và mình đã từng được làm việc với Google đấy, và bên công ty cũ sếp cũng đang bảo “muốn được tăng lươn bao nhiêu thì sếp cũng chịu.”
Vì sao tôi dám làm như vậy? Một phần vì tôi chỉ muốn thử xem bản thân có thể có mức giá cao đến mức nào. Một phần vì một thành viên trong team có nhận định là họ thực sự cần tôi – tôi như một mảnh ghép duy nhất họ còn thiếu để thành công trong thị trường nội địa. Tôi như người nằm nhân sự và quy trình mà họ không thể có được mau chóng nếu như không “mua đứt”.
Và kết cục tôi có mức lương $2000 và một số lợi ích mang tính ràng buộc khác. Lúc này, tôi vừa nhận bằng tốt nghiệp chính thức.
Nghe thì dễ dàng, nhưng lúc đó tôi đã trải qua một quá trình quyết định giằng xé tâm can. Một mặt, tôi rất yêu quý sếp mình – anh không phải chỉ là sếp mà còn như người anh trai, như một mentor – và tất cả những chuyện này tôi đều thông tin lại cho sếp biết. Tôi muốn là một nhân viên trung thành. Mặt khác, một số tiền quá lớn và cơ hội chuyển vào miền Nam quả thực rất hấp dẫn. Cùng lúc đó, tôi trải qua nhiều giai đoạn tâm lý phức tạp khác bao gồm việc yêu đương mù quáng với một “sói ca”, việc chán ghét nơi mình thuê trọ và khí hậu Hà Nội, việc gia đình và áp lực của sinh viên mới tốt nghiệp…khiến tôi xém chút nữa rơi vào trạng thái trầm cảm. Lúc đó, người ở cạnh tôi là sếp tôi. Chính vì thế khiến tôi càng day dứt.
Được offer rồi nhưng tôi cuối cùng chấp nhận làm việc là vì sự động viên của sếp tôi – người nghĩ cho tôi và động viên tôi can đảm rời đi. Tôi và anh đã có một đêm nói chuyện rất lâu để đạt được kết luận đó là điều tốt thực sự cho tôi. Có những khoảng lặng không thể khoả lấp. Sáng hôm sau ngủ dậy, tôi bật Make you feel my love của Adele lên và khóc rất nhiều.
Sau này, anh trở thành người yêu của tôi.
Cuộc sống với mức lương $2000/tháng
Sau đó, tôi phải sắp xếp cho việc chuyển vào Nam và thăm trụ sở công ty ở nước ngoài một cách rất gấp gáp. Tôi mở một văn phòng nhỏ cho công ty tại Sài Gòn và hàng ngày điều hành văn phòng đó một cách rất non nớt. Cùng với mức lương lớn là kì vọng và trách nhiệm lớn.
Trong những tháng đầu, tôi đối phó với những cơn stress hàng ngày để chạy theo chỉ tiêu và những rắc rối nhân sự. Tôi phải kí những hợp đồng ngàn đô và chịu trách nhiệm cho những điều đó. Tôi thậm chí đã phải giành giật nhân viên với 2-3 công ty đối thủ khác. Tôi không chắc mình sẽ trụ được nếu như không có người yêu và một vài người bạn thân thiết.
Bạn hiểu chứ? Việc làm tất cả những điều đó đối với người mới ra trường chẳng dễ dàng gì.
Nhưng tất nhiên, nếu bạn thắc mắc về những mặt lợi của mức lương đó thì có chứ, nó mang lại cho bạn nhiều thứ:
Sự tự tin về một đẳng cấp khác – là cái tôi tưởng như đã có nhưng hoá ra vẫn còn thiếu. Khi có mức lương này, tôi ít khi thấy mình lép vế trong những cuộc nói chuyện với đối tác hay những người lọc lõi hơn trong nghề.
Sự thoải mái với chi tiêu: cuối cùng tôi đã mua được cho mẹ mình chuỗi ngọc trai mà bao nhiêu lâu mẹ mơ ước, hay trả tiền một cách phóng khoáng cho những cuộc gặp gỡ với bạn bè, hay mua Macbook và iPad mới, hay đơn thuần là chất đầy đồ lên giỏ khi đi siêu thị mà không phải đong đếm, hay thuê phòng riêng thay vì phải tìm người chung tiền…
Sự ngưỡng mộ: Mặc dù không khoe ra, nhưng nguồn tin vẫn lọt ra ngoài và kết cục là có kha khá người biết đến việc này.
Một hồ sơ tốt: Sau khi có một vị trí tốt, thì người khác không thể offer bạn một vị trí thông thường dành cho sinh viên ra trường. Tôi liên tiếp nhận được các offer cho các vị trí đồng sáng lập hoặc quản lý.
Tôi đến Hàn Quốc 3 lần trong năm đó. Vui sướng và cô đơn đan xen.
Mỗi tháng tôi chi tầm $1000, như một khoản phí duy trì những điều trên.
Mãi sau này, tôi mới nhận ra lối chi tiêu này sai lầm khủng khiếp. Tôi đã biết cách kiếm tiền trước khi biết cách tiêu tiền. Và rồi tất cả những thứ tôi đạt được kể trên thực sự không bền vững. Tôi cảm thấy mình dần mất đi niềm vui sống. Mình dường như đã trở thành một phiên bản khác của bản thân mình.
Công việc của tôi không có gì xấu xa, nhưng cũng chẳng mang lại ích lợi gì cho cuộc sống cả. Tôi như một kẻ góp phần làm nhiễu loạn thêm cuộc sống của mình và của nhiều người khác.
Thêm vào đó, sự căng thẳng khiến tôi chia tay 1 người bạn thân và rước rất nhiều người không quan trọng và phiền phức vào cuộc sống. Đây là ảnh tôi chụp cho bạn ngày chúng tôi còn hoà hợp.
Tôi đã từ bỏ mức lương $2000 như thế nào?
Cuộc sống xáo trộn trước một biến cố: Bố tôi mất đột ngột. Tôi thấy bầu trời của mình vỡ tan tác. Trở về viếng tang bố rồi quay lại làm việc chỉ sau 1 tuần, tôi mang theo vẻ mặt vô cảm và những giọt nước mắt lặng lẽ. Tôi càng ngày càng cảm thấy trống rỗng. Công việc từ say mê ban đầu dã chuyển thành vô cảm và có phần máy móc, bị động. Tôi chấp nhận chạy theo chỉ tiêu và chịu thua trước những cuộc tranh luận về việc thế nào là đúng.
Thời gian trôi qua khiến tôi nguôi ngoai nỗi buồn. Anh và tôi lên Đà Lạt chơi một chuyến và nhanh chóng yêu mảnh đất ấy. Lúc này, tôi không còn phải duy trì văn phòng mà chuyển qua cộng tác online với nhân viên khác. Sự linh hoạt này cho phép tôi có những chuyến đi vừa làm việc vừa tận hưởng. Tôi trở thành một digital nomad.
Digital Nomad (Du mục kĩ thuật số): Một bộ phận mới xuất hiện với công việc linh động do làm việc qua Internet nên họ có thể đi khắp thế giới, chỉ cần Internet và laptop để kiếm tiền thôi :”D
Tôi nhớ nhất khoảng thời gian ở Trà Vinh, tôi được host airbnb cho ở trong biệt thự của họ với mức giá chỉ $10/ngày
Một ngày anh nói: “Tại sao cả anh và em phải ở TPHCM trong khi chúng ta có một công việc linh động?”. Lúc đó, là một người không bao giờ ngừng học, chúng tôi dần làm quen với cách thực hành và triết lý yoga, dinh dưỡng toàn diện, và Cuộc cách mạng một cọng rơm. Khác với những thứ đã học khác, tôi cảm thấy sự sâu sắc trong những triết lý này và suy nghĩ lại rất nhiều về lối sống của mình.
Đà Lạt là thành phố lý tưởng để thực hành lối sống đó, và vì vậy chúng tôi đã chuyển lên ngay lập tức. Sau 1 tháng thì tôi từ bỏ công việc cũ. Có 10% tiếc nuối là 90% vui sướng trong lòng. Tôi cảm thấy như mình đã cởi bỏ được một thứ xiềng xích nặng nề.
Câu hỏi: Làm thế nào để ra trường có mức lương $2000, tôi cho là một câu hỏi chính đáng. Tôi kể câu chuyện của mình không phải để khuyên ai nên hay không nên theo đuổi điều này. Dù rằng với tôi $2000 không còn là mục tiêu nữa, nhưng tôi nghĩ đó là một khoảng thời gian tôi học được rất nhiều điều và trau dồi một bản lĩnh mà ở mức lương thấp hơn tôi có thể không có được.
Cuộc sống hiện tại của tôi ra sao?
Sau khi mất đi người thân yêu nhất, tôi cược rằng cái ta cần không phải là mức lương $2000 mà là một môi trường sống tốt, những điều giản dị và khoảng lặng cho ta tự hàn gắn vết thương. Từ lúc bố mất, mỗi lần khóc vì 1 chuyện nhỏ gì đó là tôi lại tiếp tục nức nở không ngừng. Có 1 đêm, tôi nhớ lại phương pháp của cô bảo mẫu trong The sound of music: Nghĩ về những điều yêu thích khi thấy buồn.
Sau đêm đó, vừa khóc vừa nghĩ đến khoảng 1000 điều tôi yêu, tôi choáng váng như có 1 sự gột rửa: Tất cả những thứ tôi yêu thích và cảm thấy hạnh phúc khi trải nghiệm đều không mua được bằng tiền. Đó là thứ làm bởi tình cảm của người khác dành cho tôi, hay là những điều thiên nhiên ban tặng. Đó là những thứ thực sự mang lại bình an trong tâm hồn.
Liệu ta có thể mua được cảm giác bình an mỗi sáng khi nhìn thấy căn nhà mình ngập nắng? (hay thỉnh thoảng là sương mù)
Tôi như đang nhấn nút Restart: Tôi trở lại với mức lương cũ và còn nhận làm những công việc mà chẳng đem lại thu nhập chút nào. Nhưng cùng lúc đó, tôi dần điều khiển lại những mong đợi và trách nhiệm mà mình có thể gánh vác. Tôi cũng điều chỉnh lại mức chi tiêu cũ. Và tôi quyết tâm chỉ làm những điều trái tim mình mách bảo là đúng mà thôi.
Tôi về thăm mẹ nhiều hơn và dành thời gian cho một vài người bạn thân thiết nhiều hơn.
Tôi đưa mẹ đi Yangon (Myanmar) 1 chuyến
Tôi tiếp tục học môn học Về Bản Thân và đang dần tìm lại hứng khởi. Việc trở lại việc viết blog và chia sẻ cũng là một dấu hiệu của sự sống thực sự đối với tôi
Căn nhà của chúng tôi đang sống nhìn ra một hàng thông cây thông cao lớn, cạnh bên là một bụi dã quỳ khổng lồ đang mùa vàng rộ. Chúng tôi trồng thêm rau, một vài cây hoa và có cả một kho sen đá. Chúng tôi mua rau từ các nông trại địa phương và học cách nấu các món dinh dưỡng ở nhà. Chúng tôi cũng đều đặn tập tại một trung tâm có tinh thần yoga cổ điển (ngay cả việc này cũng có nét khác biệt lớn, khi ở thành phố thì yoga mang tính tranh đua và phô diễn nhiều hơn là thực học). Chúng tôi có đồng nghiệp hiền hoà, hàng xóm tốt bụng và bạn bè đến thăm liên tục
Hoàng hôn ngắm từ sân nhà
Chúng tôi cũng sắp nhận nuôi 1 em cún
Thỉnh thoảng chúng tôi trekking qua vùng đồi đến vùng hồ Tuyền Lâm. Hoặc đơn giản là đi dạo ở khu đồi sau nhà.
Thỉnh thoảng bạn tôi đến chơi và hai đứa bày trò. Đôi khi là hái mận dại, đôi khi là nướng bồ kết hay cùng nhau pha cà phê.
Chúng tôi tiếp xúc với những con người hiền hoà, thân thiện ở các trang trại
Một bó hoa bạn tặng
Hoa lồng đèn tôi mang về ra hoa liên tục
Những bữa ăn giản dị từ rau củ quả địa phương
1 năm nữa, tôi hy vọng sẽ tốt nghiêp chương trình học từ xa của Institute of Integrative Nutrition và trở thành 1 health coach. Và từ đây đến lúc đó, lại là một chặng đường đòi hỏi Thực Học và sự say mê không vụ lợi. Việc này sẽ mang lại cho tôi mức thu nhập nào, tôi không biết. Nhưng ngã rẽ này chắc chắn sẽ từng bước cho tôi làm chủ đời mình.
Còn bạn, bạn có đang tìm kiếm $2000 hay là điều gì khác?